Doelen stellen en volhouden: een verbintenis met jezelf
Doelen stellen is essentieel. Het helpt je om te bereiken wat jij belangrijk vindt in het leven en brengt harmonie met jezelf. Maar om een doel daadwerkelijk te realiseren, moet je er een verbintenis mee aangaan. Het komt namelijk niet vanzelf. Zie het als een soort huwelijk met jezelf.
Een doel stellen is één ding, maar het uitvoeren is een heel ander verhaal. Ben Tiggelaar schrijft in zijn boek Dromen, Durven, Doen over een onderzoek waarin 5000 mensen een verandertest ondergingen. De meeste deelnemers gaven aan vooraf te weten waar de lastige momenten zouden zitten bij het behalen van hun doel. Maar wat ze níet hadden gedaan, was vooraf bedenken hoe ze door die moeilijke momenten heen zouden komen. Gevolg? Ze haakten af bij tegenslag – of begonnen er niet eens aan.
De volgende vijf hulpmiddelen gaan je helpen om je doel wél te halen. Neem ze serieus in overweging, want ze kunnen je meer ondersteunen dan je misschien denkt:
- Geheugensteuntjes
- Hulplijnen inschakelen
- Jezelf belonen
- Jezelf beoordelen op je doel
- Tijd nemen
1. Geheugensteuntjes: blijf je doel voor ogen houden
Het grootste gevaar bij het nastreven van een doel is dat je het uit het oog verliest. Dan wordt het een vage wens, iets wat misschien ooit gebeurt. Of je “gaat het proberen”. Maar proberen is eigenlijk al de intentie uitspreken om het niet te doen. Zeg tegen jezelf: ik ga het doen. Dat geeft kracht.
Hoe maak je je doel concreet en haalbaar?
- Knip een groot doel op in kleine, behapbare stappen.
- Zet deze stappen in je agenda, zodat je dagelijks wordt herinnerd aan je doel.
- Spreek je doel elke ochtend hardop of in gedachten uit. Bijvoorbeeld: “Ik zal geduldig zijn in het verkeer.” Ook als het die dag niet meteen lukt, zal je er onbewust naartoe werken.
- Kies een talisman die je aan je doel herinnert. Dit kan een ring van je oma zijn, een sleutelhanger, een foto of een klein symbool dat past bij je doel. Elke keer dat je het ziet, word je eraan herinnerd.
2. Hulplijnen inschakelen: vraag om hulp
Samen kom je verder dan alleen. Toch voelen veel mensen zich bezwaard om hulp te vragen. Onterecht, want anderen helpen jou vaak graag.
Wat kun je doen?
✔ Afkijken van anderen – Wie zijn jouw voorbeelden? Wat doen zij anders dan jij?
✔ Kies een mentor of coach – Dit kan een vriend, expert of collega zijn, zolang diegene je maar een eerlijke spiegel voorhoudt.
✔ Omring jezelf met mensen die je uitdagen – Mensen trekken elkaar op, maar kunnen elkaar ook naar beneden halen. Wil jij vooruit? Zorg dan dat je mensen om je heen hebt die beter zijn dan jij.
✔ Deel je doel met je omgeving – Dit vergroot je verantwoordelijkheidsgevoel en geeft je de kans om waardevolle feedback te krijgen.
3. Beloon jezelf: vier je successen
Moeilijke dingen doen vraagt inspanning, dus zorg dat je jezelf beloont. Dat kan een massage zijn, een avondje ontspannen met een goede film of gewoon een lekkere kop warme chocolademelk.
Waarom werkt dit?
Omdat het je motiveert om door te gaan. Je koppelt een positieve ervaring aan het volhouden van je doel. Let wel: de beloning moet in verhouding staan tot je prestatie. Een kleine stap verdient een kleine beloning, een grote doorbraak mag groots gevierd worden.
4. Beoordeel jezelf op je doel, niet op de bijwerkingen
Richt je vooral op de mijlpalen die je behaalt en minder op de negatieve bijeffecten.
Voorbeeld:
Tijdens een teamsessie in een zorgorganisatie vertelde een medewerker dat een cliënt ’s nachts voortdurend op de noodknop drukte, soms wel 20 keer per nacht. De medewerker besloot na de zoveelste keer: “Mevrouw, ik haal de noodknop weg. Over een kwartier krijg je hem terug als je je aan de afspraak kunt houden.”
Het resultaat? De mevrouw sliep sindsdien als een roosje. Maar de medewerker worstelde ermee dat de cliënt nu tegen iedereen zei dat ze bang voor haar was.
Haar doel was dat de cliënt weer rust kreeg. En dát was gelukt. Maar in plaats van trots te zijn op haar succes, richtte ze zich op de bijwerking.
Lessen hieruit:
✔ Richt je op de vooruitgang die je boekt.
✔ Accepteer dat elk succes bijwerkingen kan hebben.
✔ Geef het tijd voordat je conclusies trekt.
5. Geef jezelf tijd: groei komt met kleine stapjes
Als je moeite hebt met iets – zoals voor jezelf opkomen – is het cruciaal om je eigen gedrag te analyseren. Wanneer gebeurt het? Welke situaties triggeren het? Wat voel je dan?
Voorbeeld uit eigen ervaring:
Ik had lange tijd moeite met voor mezelf opkomen, vooral in situaties waarin mensen autoritair deden. Ik besloot om het eerst bij mezelf te onderzoeken:
- Wanneer voel ik me onzeker?
- Wat gebeurt er precies in zo’n situatie?
- Wat voel ik in mijn lijf?
Toen ik dat patroon herkende, kon ik een volgende stap zetten. Op een dag durfde ik te zeggen:
“Sorry voor de onderbreking. We spraken af om gelijkwaardig samen te werken, maar ik merk dat ik het gevoel heb dat het anders loopt. Ik weet niet goed wat ik hiermee moet. Herken je wat ik zeg?”
Het werkte! Door de ander te betrekken in mijn probleem, werd het gesprek minder spannend. En met elke nieuwe stap werd het makkelijker, tot het uiteindelijk geen moeite meer kostte.
Wat kun jij hiervan leren?
✔ Onderzoek je eigen gedrag voordat je actie onderneemt.
✔ Neem kleine stappen die bij jou passen.
✔ Gun jezelf de tijd om te groeien.
Conclusie: Zet de eerste stap en blijf gaan
Succes is geen kwestie van wilskracht alleen. Het is een combinatie van bewustwording, actie en doorzettingsvermogen. Gebruik deze vijf hulpmiddelen om jezelf te ondersteunen:
Houd je doel voor ogen.
Vraag om hulp.
Beloon jezelf.
Focus op wat je bereikt, niet op de bijwerkingen.
Geef jezelf de tijd om te groeien.
En boven alles: begin. De eerste stap zetten is vaak het moeilijkst, maar als je eenmaal in beweging bent, zul je merken hoe ver je kunt komen.