Doelen stellen is belangrijk. Daardoor kun je bereiken wat jij belangrijk vindt in het leven. Het zorgt voor harmonie met jezelf. Maar om dat doel te kunnen halen, zul je er een verbintenis mee aan moeten gaan. Vanzelf komt het namelijk niet. Een soort van huwelijk met jezelf dus.

Een doel stellen is één ding, maar uitvoeren is vers 2. Ben Tiggelaar schrijft in zijn boek Dromen Durven Doen dat hij 5000 mensen eens een verandertest heeft laten ondergaan. De meesten mensen antwoorden dat ze vooraf wel wisten wat lastige momenten zouden zijn in het behalen van hun doel. Maar ze hadden niet vooraf bedacht wat ze zouden gaan doen om tóch door te zetten. Dit kan ervoor zorgen dat je afhaakt bij tegenslag of erger, niet eens begint aan je doel.De volgende hulpmiddelen gaan je helpen in het bereiken van je doel. Ik wil je vragen ze stuk voor stuk uiterst serieus op je in te laten werken. Ze gaan je namelijk ondersteunen, misschien wel meer dan je zelf durft te geloven. Het gaat om de volgende hulpmiddelen:

  1. Geheugensteuntjes
  2. Hulplijnen inschakelen
  3. Jezelf belonen
  4. Jezelf op je doel beoordelen
  5. Tijd geven

 

1. Geheugensteuntjes

Je hebt jezelf een doel gesteld. Het grootste gevaar dat op de loer ligt is dat je in de uitvoering je doel niet voor ogen blijft houden. Dan wordt het een wens die misschien wel of niet in vervulling gaat. Of je gaat het proberen. Proberen is bewust de intentie uitspreken om iets niet te doen. Doe jezelf dat niet aan. Zeg: ik ga het doen. Dit geeft je niet de garantie dat het gaat lukken, maar er gaat zoveel meer kracht vanuit dan van proberen.

Het helpt om je doel haalbaar te maken. Dus heb je een groot doel, knip hem dan op in kleinere delen. En leg de stappen die je gaat zetten om je doel te behalen vast. Dat kun je doen door ‘m in je agenda te zetten. Dan komt je doel elke dag in het scherm van je telefoon tevoorschijn. Een andere krachtige manier is om dagelijks als je wakker wordt je doel hardop of in gedachte tegen jezelf te zeggen. Als je doel geduldig zijn in het verkeer is, zeg dan ’s ochtends als je opstaat tegen jezelf; ‘ik zal geduldig zijn in het verkeer’. Als het inzicht dat je iets wilt veranderen er echt is, volgt de weg vanzelf. Misschien lukt het je niet om diezelfde dag al geduldig te zijn, maar vertrouw erop dat het een andere keer wel gaat lukken.

Wat je ook kunt doen is een talisman kiezen. Neem een voorwerp waarmee jij je verbonden voelt. Een buddha beeld, een ring van je oma, een foto, het maakt niet uit wat het is, zolang het maar betekenis heeft voor jou. Het mag ook iets zijn dat jou verbindt met het gestelde doel. Dus in het voorbeeld van zojuist kun een speelgoedauto op je nachtkastje zetten. Iedere keer als je het voorwerp ziet, denk je bewust even aan je doel.

2. Hulplijnen inschakelen

Het geheel is meer dan de som der delen. Dit beroemde citaat van Aristoteles geeft aan dat je samen meer kunt bereiken dan iedereen voor zichzelf bij elkaar opgeteld. Mensen voelen zich vaak bezwaard om hulp in te schakelen. Maar anderen vinden het juist fijn om jou te helpen. Echt waar, vraag het gewoon.

Een aantal dingen die je kunt doen zijn:

  • Afkijken van anderen. Wie zijn jouw voorbeelden? Welke mensen kunnen iets dat jij niet kunt, maar wat je wel graag zou kunnen? Kijk naar hen. Wat zie je hen doen of juist niet doen?
  • Kies een mentor die je coacht. Dat kan iemand zijn uit je persoonlijke kring, maar ook een expert. Of zoek juist iemand die ver van je af staat, maar daardoor op een eerlijke manier naar je kijkt. Het is belangrijk dat het iemand is die je vertrouwt, maar die wel kritisch op je is. Iemand die alles goed praat wat jij doet helpt je niet. Je kunt de situatie namelijk alleen veranderen als je zelf iets anders gaat doen. Dat van een ander verlangen of eisen heeft geen zin. Geef bij je mentor aan waar hij/zij jou mee kan helpen. Waar wil je dat hij of zij op let? Hoe weten jullie samen of je wel of niet op de goede weg bent?
  • Zoek mensen om je heen die beter zijn dan jij. Ik ging eens met drie vriendinnen op tennisles. Een vriendin kreeg de bijnaam Bambi, omdat ze nogal wankel op haar benen stond. Zij was zo slecht, dat ze extra service beurten kreeg en ook mocht ze de bal twee keer in het veld laten stuiteren in plaats van 1 keer. Zonder deze afspraak zouden wij namelijk meer in het veld staan wachten, dan zelf ook eens een bal terugslaan. Op een dag hield onze vriendin het voor gezien. Ze vond tennis erg leuk en ook gezellig, maar ze vond zichzelf te slecht. Wij probeerden haar over te halen niet te stoppen. Het was maar voor de gezelligheid. Wij hadden zelf ook geen ambitie om de zusjes Williams te worden. Maar onze trainer zei; ’laat haar gaan. Je zult zien dat jullie binnen een paar weken twee keer zo goed spelen als zij er niet meer is’. Wij vonden dat een vreemde opmerking, maar moesten hem inderdaad gelijk geven. Een paar maanden later tenniste wij met onze nieuwe tennispartner, twee keer zo goed. Je trekt je aan elkaar op, maar haalt elkaar even goed naar beneden. Dus als jij jezelf een doel hebt gesteld, stel jezelf dan de vraag of je de juiste mensen om je heen hebt. Mensen waar jij je aan kunt optrekken om je doel te behalen.
  • Vertel je omgeving over je doel. Vertel het ook als je niet goed weet wat je moet doen om er te komen. Wij hadden met de kerst een kasteel gehuurd in Noord Frankrijk met een stel andere gezinnen. De kinderen bevolkten voornamelijk de bovenverdieping, de ouders de benedenverdieping. Wij dachten dat de kinderen het fijn hadden met elkaar. Totdat bleek dat een van de kinderen gepest werd. Dit meisje bleek ook op school te worden gepest. Haar moeder sprak alle ouders afzonderlijk aan en zei; we weten dat het te makkelijk is om de pesters de schuld te geven van het pesten. Want onze dochter – en deze tweede ‘pestsituatie’ bevestigt dat – is de overeenkomst in beide situaties. Het moet dus iets te maken hebben met wat zij doet. Maar wij weten niet goed waarom zij gepest wordt. Dus als jullie informatie krijgen van jullie kinderen, die ons kan helpen in het snappen, laat het ons weten. Ik vind dit een prachtig voorbeeld van hoeveel kracht er uit kwetsbaarheid voort kan komen.

3. Stel jezelf een beloning in het vooruitzicht

Ik wist eens dat ik een moeilijk gesprek zou hebben met mijn leidinggevende. En het was er een in de categorie baanverlies. Ik vreesde, dat als ik niet zou buigen voor haar standpunt, het einde dienstverband zou betekenen. Maar ik wist ook dat ik niet kon toegeven. Het zou simpelweg teveel van mezelf vragen. Voorafgaand aan het gesprek had ik een massage geboekt voor dezelfde avond. Toen ik met knikkende knieën de gespreksruimte binnen liep dacht is: dit gesprek gaat moeilijk zijn, maar vanavond lig ik heerlijk ontspannen op de massagetafel. En wat de uitkomst van dit gesprek ook gaat zijn, het komt goed met mij. De uitkomst van het gesprek was inderdaad dat ik mijn baan zou verliezen. Maar ik was ongelooflijk trots op mezelf om hoe ik mij staande had weten te houden. En de massage was heerlijk.

Misschien ben jij niet zo’n massagefreak als ik en is het wat kostbaar, maar jezelf belonen voor moeilijke dingen heeft een bijzonder krachtige uitwerking. Het zorgt ervoor dat je er meer van wilt, dat je door blijft gaan met je goede weg vervolgen. Het mag natuurlijk ook een kop warme chocolade zijn (tenzij je een lijndoel hebt ;-), of een leuke film kijken, uitslapen of iets soortgelijks. De beloning moet aantrekkelijk zijn en in verhouding tot je prestatie. Dus geen massage omdat je één ritje niet gemopperd hebt op andere weggebruikers. En tegelijkertijd moet een beloning niet te ver buiten je bereik liggen. Dus als het behalen ervan al een onmogelijke opgave lijkt, dan werkt de beloning demotiverend.

4. Beoordeel jezelf op je doel

Wat verder belangrijk is, is om je met name te richtten op de mijlpalen die je behaalt richting je doel en minder op de negatieve bijeffecten. Ik geef je een voorbeeld.

Tijdens een teamsessie in een zorgorganisatie vertelde een van de medewerkers het volgende. Er was een mevrouw die ’s nachts onrustig werd. Ze drukte op de noodknop en dan kwam de zorgmedewerker langs. Steeds was er niets aan de hand. Dit gebeurt op zich wel vaker, maar bij deze mevrouw gebeurde het steeds vaker. Tot ze op één nacht 20 keer op de noodknop duwde. De zorgmedewerkers ging naar de mevrouw toe en zei; ‘mevrouw, ik haal de noodknop weg, want u houdt zich niet aan de afspraak die wij hebben over het gebruik ervan. Over een kwartier kom ik terug en als u zich dan aan de afspraken kunt houden, krijgt u hem van mij terug’. Een kwartier later kreeg zij de noodknop terug. Sindsdien sliep mevrouw als een roosje. ‘Maar’ zei de zorgmedewerker, ‘deze mevrouw zegt tegen al mijn collega’s en haar familie dat ze bang voor mij is. Dat vind ik zo erg, wat moet ik daar nu aan doen?’ Ik vroeg haar; waarom vind je dat je hier iets aan moet doen? Ze antwoordde dat ze niet wilde dat een client bang voor haar was. Zij wil juist een gevoel van veiligheid geven. Dus vroeg ik haar; ‘wat was je doel toen je deze mevrouw haar noodknop afnam?’ Ze zei, ‘ik wilde dat die mevrouw rustig kon slapen’. ‘En is dat doel behaald? ‘Ja, dat doel is behaald?’ Wat is dan het probleem vroeg ik haar? Dit is het negatieve effect van je behaalde doel. Maar begin nu eerst eens met trots zijn op jezelf. Je hebt als eerste medewerker van deze organisatie het voor elkaar gekregen om deze mevrouw na maandenlange onrust weer goed te laten slapen. Op die prestatie mag je bijzonder trots zijn. En dat je graag de relatie met deze mevrouw wilt herstellen is begrijpelijk, maar geef het wat tijd. Anders faal je voor je gevoel altijd.

5. Geef jezelf tijd

Analyseer je eigen gedrag. Wat zie jij jezelf doen? Wanneer doe je een stapje achteruit? Ik heb lange tijd moeite gehad met voor mezelf opkomen in lastige situaties. Daardoor kreeg ik stress en door de stress werd ik alleen maar bang en onzeker. Dus hield ik mijn mond. Maar ik wilde hem heel graag open doen.

Ik heb toen echt de tijd genomen, misschien wel een half jaar, om mezelf beter te snappen. In welke situaties werd ik bang en onzeker? Wat doet die ander dan? En wat gebeurd er dan met mij? Wat voel ik dan in mijn lijf? Ik ontdekte dat het vooral gebeurde als iemand autoritair tegen mij deed. Op een dag durfde ik de stap te maken. Wat ik zei was het volgende:

Sorry voor de onderbreking. Ik wil graag terug naar het begin. We hebben toen tegen elkaar gezegd dat we in gelijkwaardigheid samen zouden werken. In alles voel ik dat jullie het traject uit onze handen trekken en dat voelt voor mij niet gelijkwaardig. Ik weet niet zo goed wat ik hiermee moet, dus misschien kun je mij hierbij helpen. Herken je wat ik zeg?

Dus, als je een situatie spannend vindt, onderzoek hem dan even bij jezelf. Actie nemen kan altijd nog. En als je actie neemt, doe dat dan op een manier die bij je past. Ik ben niet zo confronterend van aard. Door die ander te betrekken in mijn probleem, vond ik het niet zo spannend. Het werd gewoon een oprechte vraag, waar ik over in gesprek wilde gaan. Een klein succesje die dag. En door dat succesje durfde ik in de volgende situatie weer een stapje te zetten, en weer een en weer en weer. En ineens is het dan niet spannend meer. Ineens kost het geen moeite of lef. Je bent er!